Có bao giờ khi xem một chương trình truyền hình hay các bình luận trên mạng xã hội Weibo, có rất nhiều từ/cụm từ khiến bạn tự hỏi: “Đây là cái gì vậy trời?”. Có thể bạn đã gặp phải một số "từ lóng tiếng Trung" mà giới trẻ Trung Quốc hay sử dụng.
Một số lưu ý khi sử dụng liên từ trong tiếng Trung
Để sử dụng liên từ trong tiếng Trung đúng ngữ pháp các bạn cần lưu ý một số điểm như sau:
萌萌哒! /méng méng dá/ Đáng yêu quá!
Người Trung Quốc thường có thói quen gấp đôi một từ lên để nhấn mạnh. Theo đó, 萌萌哒 có nghĩa là cách nhấn mạnh một ai đó, một con vật hay đồ vật nào đó đáng yêu lắm, dễ thương lắm. Đây còn là một câu khẩu hiệu khi muốn mọi người cùng “bán manh”.
感冒 theo nghĩa đen có nghĩa là “cảm lạnh”, một loại bệnh, nhưng 不感冒 là từ lóng có nghĩa là “không quan tâm”.
我对她一见钟情，她对我不感冒. /Wǒ duì tā yījiàn zhōngqíng, tā duì wǒ bù gǎnmào./ Tôi đã yêu cô ấy ngay từ cái nhìn đầu tiên, nhưng cô ấy không quan tâm đến tôi.
不作不死 /bù zuō bú sǐ/ Không làm thì không sao
作 “zuō” trong trường hợp này có nghĩa là “hành động ngớ ngẩn hoặc táo bạo”. Câu nói này có nghĩa là nếu bạn không làm điều gì đó ngớ ngẩn, thì bạn sẽ không bị hậu quả xấu. Dân mạng Trung Quốc còn dùng một câu “tiếng Anh bồi” để nói là “No zuo no die”. Đây là tiếng lóng trong khẩu ngữ tiếng Trung hiện đại được sử dụng rất nhiều hiện nay.
/Wǒ kǎoshì zuòbì bèi dāngmiàn zhuā zhù, xiànzài wǒ de chéngjī bèi qǔxiāo le./
Tôi gian lận lúc kiểm tra bị bắt được, hiện tại thành tích của tôi bị huỷ bỏ.
B: 不作不死啊。/Bù zuō bú sǐ a./ Không làm thì đã không sao rồi!
Sử dụng từ lóng tiếng Trung không chỉ giúp bạn hiểu các từ ngữ giao tiếp thông thường, mà điều này còn cải thiện được khả năng nghe hiểu tiếng Trung cũng như mở rộng vốn từ cho bạn. Giờ bạn đã có vốn từ lóng tiếng Trung hữu ích trong kho từ vựng của mình rồi, hãy thử áp dụng ngay với bạn bè của bạn xem sao nhé.
Từ vựng tiếng Trung chuyên ngành Sơn thông dụng
Trong Tiếng Việt, để tránh cho câu văn bị cụt, không rõ nghĩa chúng ta thường sử dụng đến các “từ nối”. Trong tiếng Trung cũng vậy, và những từ nối đó được gọi là “liên từ”. Đây cũng là một trong những nội dung ngữ pháp tiếng Trung quan trọng mà THANHMAIHSK muốn giới thiệu tới các bạn ngày hôm nay.
Các liên từ “和 – hé” , “跟 – gēn”, “同- tóng”, “与-yǔ” không đứng đầu câu
– 我想和你一起去看流星。 Wǒ xiǎng hé nǐ yīqǐ qù kàn liúxīng. Tôi muốn cùng cậu đi xem mưa sao băng.
– 我与他是好哥们儿。 Wǒ yǔ tā shì hǎo gēmenr. Tôi với cậu ấy là anh em tốt.
– 他的女儿跟儿子都很聪明。 Tā de nǚ’ér gēn er zi dōu hěn cōngmíng. Con gái và con trai của anh ta đều rất thông minh.
– 我同他一起考上北大。 Wǒ tóng tā yīqǐ kǎo shàng běidà. Tôi và anh cùng thi đỗ Bắc Đại.
Phân loại liên từ trong tiếng Trung căn cứ vào thành phần
Căn cứ vào thành phần mà liên từ dùng để nối có thể chia làm 3 loại như sau:
Liên từ không làm thành phần câu và không có tác dụng tu sức và bổ sung
– 他不仅语文成绩好，而且数学成绩也很好。 Tā bùjǐn yǔwén chéngjī hǎo, érqiě shùxué chéngjī yě hěn hǎo. Không những thành tích môn ngữ văn của anh ấy tốt mà thành tích môn toán cũng rất tốt.
– 刻苦学习固然重要，然而还得注意学习方法。 Kèkǔ xuéxí gùrán zhòngyào, rán’ér hái děi zhùyì xuéxí fāngfǎ. Chăm chỉ học là điều quan trọng nhưng bạn phải chú ý đến phương pháp học.
Liên từ trong trung tiếng Trung là gì?
Liên từ trong tiếng Trung là 连词 /Liáncí/, được dùng để nối các từ, câu, đoạn văn lại với nhau nhằm tạo sự liên kết và giúp diễn đạt tốt hơn. Chúng được dùng để thể hiện các mối quan hệ trong câu, đoạn văn như vị trí canh nhau, sự chuyển tiếp, sự lựa chọn, giả thuyết, điều kiện, nguyên nhân kết quả,…
– 他和我都商量好了，明年去苏州旅行。 Tā hé wǒ dōu shāngliang hǎole, míngnián qù sūzhōu lǚxíng. Cậu ấy với tớ đã bàn bạc xong rồi, năm sau sẽ đi du lịch Tô Châu.
– 今年的气候同往年不一样。 Jīnnián de qìhòu tóng wǎngnián bù yíyàng. Thời tiết năm nay không giống với năm ngoái.
– 因为不努力学习所以他的成绩很差。 Yīn wèi bù nǔlì xuéxí suǒyǐ tā de chéngjī hěn chà. Bởi vì không cố gắng học nên thành tích của cậu ta rất kém.
你行你上 /nǐ xíng nǐ shàng/ Bạn giỏi thì làm đi
Cụm từ này ban đầu xuất phát từ một cuộc tranh luận giữa những người hâm mộ bóng rổ, nghĩa đen của nó là nếu bạn giỏi thì mời bạn làm, mời bạn lên trước. Nghe thì có vẻ lịch sự, nhưng cụm từ này thường được dùng với nghĩa: nếu bạn có thể thì làm đi, còn nếu không thì im đi.
Nó tương đương với câu “biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe” trong tiếng Việt. Còn một câu tương đương trong tiếng Anh là “you can you up!”.
A: 我觉得他做的不够好。/Wǒ jué de tā zuò de bú gòu hǎo./ Tôi cảm thấy anh ấy làm chưa đủ tốt.
B: 你行你上啊。/Nǐ xíng nǐ shàng a./Vậy bạn giỏi thì làm đi. 你行你上 là câu tiếng lóng thường sử dụng trong những cuộc tranh cãi
“Ôm đùi” là tiếng lóng trong khẩu ngữ tiếng Trung hiện đại dùng để chỉ việc dựa vào người có ưu thế (có tiền, có quyền chẳng hạn) để hưởng lợi. Nói nôm na thì “ôm đùi” cũng giống như “dựa hơi” trong tiếng Việt, đều là hành động thu lợi từ lợi thế của người khác. Từ này thường dùng pha chút hài hước, kiểu:
大神，抱大腿求福利. /Dàshén, bào dàtuǐ qiú fúlì./ Đại thần, ôm đùi cầu phúc lợi.
Câu này nghĩa là này cái người tài giỏi kia ơi, làm ơn cho dựa hơi chấm mút tí lợi lộc.
Trong giới giải trí, “ôm đùi” còn dùng để chỉ những nghệ sĩ chưa nổi tiếng dựa vào các ngôi sao, các nhà sản xuất, đạo diễn đã nổi tiếng để hưởng lợi. Cách dùng này thường mang nghĩa xúc phạm, miệt thị.
Về nguồn gốc, năm 1998, trong một trận đấu bóng đổ, huấn luận viên Jeff Van Gundy (đội New York Knicks, Mỹ) vì bảo vệ cầu thủ của mình mà chạy vào sân ôm đùi cầu thủ Alonzo Mourning của đội bạn. Từ đó, dân mạng Trung Quốc bắt đầu dùng từ “ôm đùi”.
Cư dân mạng Trung Quốc thường sử dụng meme 抱大腿
“Vuốt mông ngựa” là cách người Trung Quốc dùng để chỉ hành động nịnh nọt, tâng bốc, ca ngợi ai đó để người đó vui, hòng đạt được chút lợi ích. Tỉ như những người làm ăn thường “vuốt mông ngựa” với các nhà lãnh đạo chính trị để công việc hanh thông hơn một tí.
世人都爱拍马屁. /Shìrén dōu ài pāi mǎpì./ Người đời đều thích vuốt mông ngựa.
Có nhiều cách lý giải nguồn gốc của cụm từ “vuốt mông ngựa”. Trong đó có một thuyết cho là liên quan đến du mục Mông Cổ. Du mục Mông Cổ thường lấy việc nuôi được ngựa tốt làm tự hào. Những lúc dắt ngựa gặp nhau, người ta thường vỗ vỗ mông ngựa đối phương, tán thưởng mấy câu ngựa khoẻ ngựa đẹp. Có người, vì muốn lấy lòng đối phương, mặc kệ ngựa đẹp ngựa xấu, đều không tiếc lời ca ngợi. Từ “vuốt mông ngựa” từ đó mà ra.
“Bán manh” nghĩa là tỏ vẻ dễ thương, thường dùng nhất là khi chụp ảnh. Từ “manh” - 萌 - này vốn có nghĩa là cây cỏ nảy mầm, nhưng ngày nay nhiều người Trung Quốc dùng nó để chỉ độ đáng yêu của một người, một đồ vật hay con vật. Do đó 卖萌 có nghĩa là tỏ vẻ dễ thương
拍张自拍，卖萌一下! /Pāi zhāng zìpāi, màiméng yīxià!/ Chụp một tấm hình nào, bán manh đi! Về nguồn gốc, từ này được cho là từ mượn gốc Nhật, tiếng Nhật làもえ(moe) nghĩa là dễ thương. Người hâm mộ truyện tranh (manga) và hoạt hình (anime) Nhật Bản đã sử dụng từ này trước khi nó phổ biến trong công chúng.
Các thành phần trước và sau liên từ liên kết có thể đổi vị trí cho nhau
– 学习并工作 /xuéxí bìng gōngzuò/: học tập và công việc 工作并学习 /gōngzuò bìng xuéxí/: công việc và học tập
– 老师和学生 /lǎoshī hé xuéshēng/: giáo viên và học sinh 学生和老师 /xuéshēng hé lǎoshī/: học sinh và giáo viên
– 小李同小王 /xiǎolǐ tóng xiǎowáng/: Tiểu Lý và Tiểu Vương 小王同小李 /xiǎowáng tóng xiǎolǐ/: Tiểu Vương và Tiểu Lý
Phân loại liên từ trong tiếng Trung căn cứ vào quan hệ liên kết
Căn cứ vào quan hệ liên kết có thể liên từ trong tiếng Trung được chia thành 8 loại như sau:
– 他既喜欢语文，又喜欢数学。 Tā jì xǐhuān yǔwén, yòu xǐhuān shùxué. Anh ấy vừa học ngữ văn vừa thích toán học.
– 我一边看电视一边吃零食。 Wǒ yībiān kàn diànshì yībiān chī língshí. Tôi vừa xem Tivi vừa ăn đồ ăn vặt.
– 她这个人又聪明又漂亮。 Tā zhège rén yòu cōngmíng yòu piàoliang. Cô ấy vừa thông minh vừa xinh đẹp
– 周末我有时会在家睡觉有时会跟朋友去逛街。 Zhōumò wǒ yǒushí huì zàijiā shuìjiào yǒushí huì gēn péngyǒu qù guàngjiē. Cuối tuần, có lúc tôi ở nhà ngủ có lúc đi mua sắm với bạn bè.
-大家一鼓励，他于是恢复了信心。 Dàjiā yì gǔlì, tā yúshì huīfùle xìnxīn. Mọi người vừa cổ vũ thế là anh ấy đã khôi phục lại sự tự tin.
– 你先通知他然后再去请他。 Nǐ xiān tōngzhī tā ránhòu zài qù qǐng tā. Cậu hãy báo cho anh ấy biết trước, rồi sau mới mời anh ấy đến.
– 这本书你看完了我接着看。 Zhè běn shū nǐ kàn wánle wǒ jiēzhe kàn Cuốn sách này cậu xem xong rồi tớ sẽ xem.
– 院子里种红玫瑰此外还有菊花。 Yuànzi lǐ zhòng hóng méiguī cǐwài hái yǒu júhuā. Trong vườn trồng hoa hồng, ngoài ra còn có hoa cúc nữa.
– 我有许多话想说，一时却说不完。 Wǒ yǒu xǔduō huà xiǎng shuō, yīshí què shuō bù wán. Tôi có nhiều điều muốn nói nhưng mà một lúc không nói hết được.
– 他虽然失败很多次，然而并不灰心。 Tā suīrán shībài hěnduō cì, rán’ér bìng bù huīxīn. Mặc dù anh ấy thất bại nhiều lần nhưng mà hoàn toàn không nản lòng.
– 他想睡一会儿但是睡不着。 Tā xiǎng shuì yīhuī’er dànshì shuì bùzháo. Anh ấy muốn ngủ một lúc nhưng mà không ngủ được.
– 她只是微微一笑，什么话也没有说。 Tā zhǐshì wēiwēi yīxiào, shénme huà yě méiyǒu shuō. Cô ấy chỉ cười mỉn, không nói gì cả.
– 我说夜里怎么这么冷，原来是下雪了。 Wǒ shuō yèlǐ zěnme zhème lěng, yuánlái shì xià xuěle. Tôi cứ bảo sao đêm rồi mà lạnh thế, hóa ra là tuyết rơi
– 由于老师的耐心指导，他很快就学到了。 Yóuyú lǎoshī de nàixīn zhǐdǎo, tā hěn kuài jiùxué dàole. Do sự chịu khó dạy dỗ của thầy, anh ấy rất nhanh đã học được.
– 由于下雨，我们不能出去玩儿。 Yóuyú xià yǔ, wǒmen bùnéng chūqù wán er. Bởi vì trời mưa, chúng tôi không ra ngoài đi chơi được.
– 我和她在一起工作，所以对他比较熟悉。 Wǒ hé tā zài yīqǐ gōngzuò, suǒyǐ duì tā bǐjiào shúxī. Tôi với anh ấy làm việc cùng nhau nên biết anh ấy tương đối rõ.
– 或者你去上海，或者去北京。 Huòzhě nǐ qù shànghǎi, huòzhě qù běijīng. Hoặc là cậu đi Thượng Hải, hoặc là đi Bắc Kinh.
– 你想可咖啡还是喝牛奶？ Nǐ xiǎng hē kāfēi háishì hē niúnǎi? Cậu muốn uống cà phê hay sữa?
– 这本书不是我的，而是小明的。 Zhè běn shū búshì wǒ de, ér shì xiǎomíng de. Cuốn sách này không phải của tớ mà là của Tiểu Minh
– 这件事不是你做就是他做。 Zhè jiàn shì búshì nǐ zuò jiùshì tā zuò. Chuyện này không phải cậu làm thì là anh ta làm
– 假如明天不下雨，我一定去。 Jiǎrú míngtiān bùxià yǔ, wǒ yīdìng qù. Nếu như ngày mai trời không mưa, tôi nhất định đi.
– 只要春天来了，才能见到这种鲜花。 Zhǐyào chūntiān láile, cáinéng jiàn dào zhè zhǒng xiānhuā. Chỉ có mùa xuân đến mới có thể thấy loài hoa này.
– 除非她跟我道歉否则我不会原谅她。 Chúfēi tā gēn wǒ dàoqiàn fǒuzé wǒ bú huì yuánliàng tā. Trừ khi cô ấy nói xin lỗi tôi, nếu không tôi sẽ không tha thứ cho cô ấy.
– 假使你同意，我们明天一清早就出发。 Jiǎshǐ nǐ tóngyì, wǒmen míngtiān yīqīngzǎo jiù chūfā. Nếu như anh đồng ý thì sáng sớm mai chúng ta sẽ xuất phát.
– 走路不如骑车快。 Zǒu lù bùrú qíchē kuài. Đi bộ không nhanh bằng đi xe.
– 他工作很忙，可是对业余学习并不放松。 Tā gōngzuò hěn máng, kěshì duì yèyú xuéxí bìng bú fàngsōng. Tuy rằng công việc của anh ấy rất bận rộn, nhưng không buông lỏng việc học ngoài giờ.
– 我与其坐汽车，不如坐火车。 Wǒ yǔqí zuò qìchē, bùrú zuò huǒchē. Tôi thà đi xe còn hơn đi tàu.
– 他似乎了解这个字的意思，但是说不出来。 Tā sìhū liǎojiě zhège zì de yìsi, dànshì shuō bú chūlái. Anh ấy dường như hiểu được nghĩa của chữ này song không nói ra được.
– 她不但学习很认真，还总帮助别人。 Tā búdàn xuéxí hěn rènzhēn, hái zǒng bāngzhù biérén. Anh ấy không chỉ học chăm chủ mà còn hay giúp đỡ người khác.
– 老年人热情那么高何况是我们年轻人呢？ Lǎonián rén rèqíng nàme gāo hékuàng shì wǒmen niánqīng rén ne? Nhiệt huyết của người già còn cao như vậy, huống hồ gì lớp trẻ chúng ta?
– 你这样做不但不能解决问题甚至会影响团结。 Nǐ zhèyàng zuò búdàn bùnéng jiějué wèntí shènzhì huì yǐngxiǎng tuánjié. Cậu làm như thế không những không giải quyết được vấn đề thậm chí còn ảnh hưởng đến sự đoàn kết.
– 麻烦你把这本书捎给她，省得我再跑一趟。 Máfan nǐ bǎ zhè běn shū shāo gěi tā, shěngdé wǒ zài pǎo yī tàng. Nhờ cậu đưa cuốn sách này cho cô ấy, để tôi đã phải đi một chuyến.
– 我再说明一下，免得引起误会。 Wǒ zài shuōmíng yīxià, miǎndé yǐnqǐ wùhuì. Tôi xin nói rõ thêm một chút để đỡ bị hiểu lầm.
– 为了提高汉语水平，每天她都练习汉语。 Wèile tígāo hànyǔ shuǐpíng, měitiān tā dōu liànxí hànyǔ. Vì để nâng cao trình độ tiếng Trung, mỗi ngày cô ấy luyện tập.
Với những kiến thức và ví dụ minh họa ở trên, mong rằng các bạn có thể nắm được và vận dụng thật tốt Liên từ trong Trung. Chúc các bạn học tập thật vui vẻ.
